Top 1 - Motte Montferland

Heuvel nummer 1 is Motte Montferland, de naamgever van onze gemeente en de streek die zo karakteristiek is door zijn vele heuvels en bossen. Het is van ouds een trekpleister voor vele wandelaars en fietsers.

Romeinen
Het ontstaan van de naam Montferland is niet helemaal duidelijk. Zeker is dat de Romeinen, die de Rijn als noordelijke natuurlijke grens van hun rijk hadden gekozen, boven op de heuvel een voorpost hadden met een houten uitkijktoren. Deze toren kon in brand worden gezet bij naderend onheil, bijvoorbeeld Germanen met kwaads in de zin. Zo werd het garnizoen in Noviomagum, het huidige Nijmegen, tijdig gewaarschuwd en kon men zich voorbereiden op strijd.

Ridders of reuzen
De burcht Montferland is rond het jaar 1000 na Chr. herbouwd op een motte, een door mensenhanden opgehoogde heuvel. De motte meet zestig bij negentig meter en vormt daarmee de grootste van Nederland. De burcht op de motte kreeg de naam ‘Montferrand’, mogelijk vernoemd naar het kruisvaderskasteel Montferrand in Syrie, op zijn beurt weer vernoemd is naar de gelijknamige plaats in Centraal-Frankrijk, inmiddels Clermont-Ferrand geheten. Vanuit deze stad riep paus Urbanus II de christenen van Europa in 1095 op tot de eerste kruistocht. In de loop van de tijd verbasterde de naam tot ‘Montferland’. De volksmond vertelt dat de naam Montferland is ontstaan nadat een reus ‘een mond vol zand’ liet vallen op deze plek. Archeologen hebben resten gevonden van een toren met muren van 5,5 meter dik, de dikste muren ooit uit de middeleeuwen in Nederland gevonden. Voor de bouw gebruikte men natuursteen van  Romeinse ruïnes uit de omgeving. Het is niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De motte is inmiddels een rijksarcheologisch monument.

Geheime tunnel
In de volksmond gaan er veel verhalen over de motte Montferland. Een daarvan vertelt over een geheime tunnel die van de motte door het bos naar Huis Bergh zou lopen. Dit zou een vluchtweg zijn geweest voor de heren van Bergh bij een belegering. Bewijzen van deze tunnel zijn er overigens nooit gevonden. Met een hoogte van 67 meter boven NAP biedt het terras een schitterend uitzicht over de heuvels van het Bergherbos en bij goed weer is zelfs de Zwanenburcht in het Duitse Kleef te zien. Een heerlijke plek voor een pauze tijdens de wandeling.